Anasayfa
Çok kişi S.O.S.'in gemimizi kurtar (Save Our Ship), ruhumuzu kurtar
(Save Our Soul) veya diğer sinyalleri durdur (Stop Other Signals)
kelimelerinin baş harflerinden oluştuğunu sanır. Bu bilgiler tamamıyla
yanlış olup S.O.S. harfleri hiç bir kelimenin baş harfinden
oluşturulmamıştır.
Tamamen telgraf zamanından kalmadır ve gemilerde de yakın zamana kadar
telsiz telgraf kullanılıyordu. Bilindiği gibi telgrafta mors alfabesi
denilen sistemde her harf, nokta ve çizgilerin değişik kombinasyonundan
oluşuyor. Bu sinyali gönderen maniple denilen alete tek dokunuşta
karşıya nokta yani 'bip', biraz daha uzunca basınca 'dııııt' sinyali
gidiyordu. Gönderenler de, alanlar da mors alfabesini ezbere
bildiklerinden bu 'bip' ve 'dııııt'larda hangi harfler olduğunu çözüyor
ve normal yazıya dönüştürüyorlardı.
İmdat çağrısının çok kolay akılda tutulabilmesi için 1908'de üç çizgi,
üç nokta, üç çizgi olan S.O.S. seçildi. Yani telsizde 'dııııt, dııııt,
dııııt, bip, bip, bip, dııııt, dııııt, dııııt' sinyali aldığınızda
hemen acil yardıma ihtiyacı olan biri olduğunu anlıyordunuz.
Filmlerde görmüşsünüzdür. Gemiler, özellikle uçaklar, tehlikeli bir
durumda yardıma ihtiyaçları olduğunda 'mayday' (meydey) çağrısı yaparak
durumlarını bildirirler. Bu kelime Fransızca'da bana yardım et
anlamındaki m'aidez kelimesinden türetilmiştir.
Hiç dikkat ettiniz mi, filmlerde telsizle konuşan her kişinin ismi hep
'Roger' (rocır) dır. Halbuki 'roger' telsiz konuşmalarında 'anladım'
anlamında kullanılır ve her iki taraf da cümlenin başında ve sonunda bu
kelimeyi kullanırlar. Filmleri tercüme edenler ise bu kelimeyi bir
erkek ismi sandıklarından, herkes birbirine 'Roger' diye ismen hitap
ediyormuş gibi çevirirler.
Nasıl bizde telefonda harfleri söylemek için Ankara'nın 'A'sı,
Bursa'nın 'B'si denilirse Roger kelimesi de İngilizce'de 'R' harfinin
tanımı için kullanılır, yani Roger'in 'R'si denilir. R harfi ise mors
alfabesinde başlangıçta 'anlama'nın kodu idi. Sonra konuşmalı iletişime
geçilince 'Roger' olarak kullanılmaya başlanıldı. Filmleri tercüme
edenlerin ABD bahriyesinde nasıl oluyor da bu kadar Roger bir araya
geliyor diye uyanmamaları gerçekten ilginç!
